Quá trình di chuyển và trồng lại cây, hay còn gọi là bứng cây, là một kỹ thuật đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chuyên môn cao để đảm bảo cây sống sót và phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, khi bạn muốn tái tạo một không gian xanh như Vũ Garden hoặc đưa một cây lớn vào khuôn viên nhà, việc nắm vững cách trồng cây mới bứng là vô cùng cần thiết. Mặc dù nhiều loại cây có sức sống mạnh mẽ có thể vượt qua việc này, áp dụng đúng quy trình sẽ giảm thiểu rủi ro cây bị sốc và chết sau khi trồng. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết từ khâu chuẩn bị, thực hiện đến chăm sóc sau trồng, giúp bạn làm chủ kỹ thuật bứng cây và bảo vệ hệ thống rễ quý giá của chúng. Việc chuẩn bị đất trồng thoát nước tốt ngay từ đầu là chìa khóa cho sự thành công lâu dài.
Chuẩn Bị Toàn Diện Trước Khi Tiến Hành Bứng Cây
Thành công của việc trồng cây mới bứng phụ thuộc 80% vào giai đoạn chuẩn bị kỹ lưỡng. Đây là bước thể hiện sự chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn. Chúng ta cần tính toán chi tiết mọi yếu tố từ thời điểm, công cụ đến khâu chuẩn bị đất trồng.
Lựa Chọn Thời Điểm Bứng Cây Thích Hợp
Chọn thời điểm phù hợp là yếu tố tiên quyết giúp cây giảm thiểu “sốc” khi thay đổi môi trường. Nên tiến hành bứng cây vào mùa thu hoặc đầu xuân. Đây là khoảng thời gian cây bắt đầu hoặc kết thúc giai đoạn ngủ nghỉ. Lúc này, cây giảm thiểu quá trình trao đổi chất. Điều đó giúp cây tập trung năng lượng vào việc phát triển hệ rễ mới.
Tránh bứng cây vào mùa hè nắng gắt hoặc mùa đông quá lạnh. Nhiệt độ khắc nghiệt sẽ làm tăng tốc độ mất nước của cây. Điều này dễ gây tổn thương nghiêm trọng cho rễ và làm giảm khả năng sống sót của cây.
Kỹ Thuật Cắt Rễ Chuẩn Bị (Làm Bầu Giả)
Việc cắt rễ từ từ trước khi bứng là một kỹ thuật chuyên sâu được gọi là “chuẩn bị bầu rễ” hoặc “làm bầu giả”. Mục tiêu là khuyến khích cây phát triển rễ tơ gần gốc. Đây là những rễ quan trọng giúp cây hấp thụ nước và chất dinh dưỡng nhanh chóng sau khi trồng lại.
Trước khi bứng khoảng 1 đến 3 tháng, hãy đào một rãnh xung quanh gốc cây. Khoảng cách từ thân cây ra rãnh tùy thuộc vào kích thước cây. Đối với cây lớn, khoảng cách này nên bằng 1/3 đến 2/3 đường kính tán cây. Cắt khoảng 3/4 số rễ to và lấp rãnh bằng hỗn hợp đất tơi xốp và chất hữu cơ. Điều này giúp cây nhanh chóng tái tạo rễ mới trong phạm vi bầu đã xác định.
Chuẩn Bị Vị Trí Trồng Mới Và Đất Nền
Chuẩn bị sẵn hố trồng trước khi bứng cây là một nguyên tắc cơ bản và bắt buộc. Cây không nên để quá lâu trong trạng thái không được trồng sau khi đào lên. Việc này giúp cây tránh mất nước và giảm thiểu tình trạng rễ bị khô.
Đào hố trồng mới với kích thước lớn hơn bầu rễ khoảng 1.5 đến 2 lần về đường kính và sâu hơn một chút. Trộn đất đã đào lên với các vật liệu cải tạo đất. Bao gồm tro trấu, xỉ than đập nhỏ, hoặc phân chuồng hoai mục. Hỗn hợp này sẽ giúp tăng khả năng thoát nước và cung cấp dinh dưỡng ban đầu cho cây.
Chi Tiết Các Bước Bứng Cây Đúng Kỹ Thuật
Quá trình bứng cây phải được thực hiện một cách cẩn thận và dứt khoát. Việc này nhằm giảm thiểu tối đa tổn thương vật lý cho cây.
Cắt Tỉa Cành Lá Và Xác Định Hướng Mọc
Việc cắt tỉa là bước quan trọng để giảm thiểu sự thoát hơi nước qua lá. Loại bỏ các cành khô, yếu, và cắt ngắn bớt cành non, đọt non. Điều này giúp cây tập trung năng lượng cho việc hồi phục hệ rễ bị tổn thương. Tổng lượng tán lá được cắt bỏ có thể lên đến 30-50% tùy loại cây.
Trước khi đào, hãy đánh dấu (bằng sơn hoặc băng dính) một mặt của thân cây theo hướng mọc ban đầu (thường là hướng Đông). Việc này rất quan trọng khi trồng lại. Trồng cây đúng với hướng mọc tự nhiên giúp cây nhanh chóng thích nghi và tiếp tục phát triển theo quy luật sinh trưởng vốn có.
Đào Bầu Rễ Và Quấn Bầu Cây
Đào rãnh tiếp tục theo đường đã cắt rễ ở bước chuẩn bị. Sử dụng các dụng cụ sắc bén và sạch sẽ để cắt rễ dứt khoát, không làm dập nát vết cắt. Kích thước bầu rễ phải đủ lớn để bao bọc các rễ tơ mới được hình thành.
Khi bầu rễ đã được đào tách khỏi đất, cần sử dụng vải bố hoặc lưới để quấn chặt bầu cây. Việc này giúp giữ cho đất không bị vỡ. Nó bảo vệ các rễ tơ mỏng manh bên trong trong suốt quá trình vận chuyển. Quấn bầu chặt chẽ là yếu tố sống còn, đặc biệt với các loại cây có rễ chùm.
Anh Vũ là cộng tác viên nội dung tại Vũ Garden, xuất thân từ lĩnh vực nông lâm và có nhiều năm gắn bó với công việc trồng trọt, cải tạo đất và chăm sóc các giống cây hoa, cây cảnh. Nhờ kinh nghiệm thực tế từ vườn, Anh Vũ mang đến những bài viết gần gũi, dễ hiểu nhưng giàu giá trị ứng dụng, giúp người mới chơi cây có thể tự tin bắt đầu và chăm cây đúng kỹ thuật.