Khoai lang là loại cây dễ trồng, có thời gian sinh trưởng ngắn và phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phong phú tại Việt Nam. Để đạt được sản lượng cao, bà con cần nắm vững cách trồng khoai lang theo đúng quy trình chuẩn hóa. Việc áp dụng các kỹ thuật canh tác tiên tiến giúp cây phát triển khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh, đồng thời tối ưu hóa sản lượng và chất lượng củ, mang lại năng suất cao bền vững cho người nông dân. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết, toàn diện nhất từ khâu chuẩn bị đến thu hoạch.
Chuẩn Bị Toàn Diện Cho Vụ Mùa Khoai Lang
Để đảm bảo vụ khoai lang thành công, việc chuẩn bị kỹ lưỡng các yếu tố đầu vào là bước quan trọng nhất. Sự chuẩn bị bao gồm các điều kiện sinh thái, lựa chọn thời vụ, và khâu chọn giống chất lượng. Những yếu tố này quyết định nền tảng cho sự phát triển của cây.
Điều Kiện Sinh Thái Lý Tưởng Để Trồng Khoai Lang
Củ khoai lang cho năng suất cao cần được trồng trong điều kiện môi trường tối ưu. Hiểu rõ nhu cầu của cây sẽ giúp bà con lựa chọn và điều chỉnh môi trường trồng trọt phù hợp.
Nhiệt Độ Và Ánh Sáng
Khoai lang sinh trưởng tốt nhất ở nhiệt độ từ 21 đến 25 độ C. Nếu nhiệt độ dưới 10 độ C, cây sẽ chuyển sang màu vàng và có thể chết. Nhiệt độ trên 45 độ C làm cây sinh trưởng kém, giảm khả năng hình thành củ. Cường độ ánh sáng mạnh là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển thân lá và quá trình quang hợp. Thời gian chiếu sáng lý tưởng là từ 8 đến 10 giờ mỗi ngày.
Nước Và Độ Ẩm Cần Thiết
Khoai lang có nhu cầu nước cao, đặc biệt trong giai đoạn đầu và giai đoạn hình thành củ. Lượng mưa trung bình thích hợp là từ 750 đến 1000mm mỗi năm. Độ ẩm cần thiết trong ruộng khoai nên được duy trì ổn định từ 70% đến 80%. Việc kiểm soát độ ẩm là then chốt để tránh úng ngập hoặc khô hạn, đều gây hại cho sự phát triển của củ.
Yêu Cầu Về Đất Trồng
Khoai lang không kén đất nhưng ưa thích loại đất cát pha, đất thịt nhẹ, tơi xốp, và có độ mùn cao. Lớp đất mặt phải sâu và thoáng khí. Đất quá chặt sẽ khiến củ khoai lang bị cong queo, dị dạng và có kích thước nhỏ. Độ pH thích hợp cho cây khoai lang dao động từ 4.5 đến 7.5. Cần tránh các loại đất sét nặng có hàm lượng nhôm cao, gây khó khăn cho sự phát triển của củ.
Mô tả chung về việc trồng trọt và canh tác khoai lang
Phân Bổ Thời Vụ Trồng Khoai Lang Hợp Lý
Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, cho phép trồng khoai lang quanh năm. Tuy nhiên, để đạt năng suất tối ưu, việc bố trí thời vụ cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên giống và điều kiện địa lý.
Lựa Chọn Thời Vụ Theo Giống
Các giống khoai lang dài ngày thường được ưu tiên trồng vào vụ Đông Xuân hoặc vụ Xuân. Ngược lại, các giống khoai lang có thời gian sinh trưởng trung bình và ngắn ngày thích hợp cho vụ Đông hoặc vụ Hè Thu. Việc chọn giống phù hợp với thời vụ giúp cây tận dụng tối đa điều kiện thời tiết.
Phân Chia Thời Vụ Theo Miền
- Vụ Đông (Miền Bắc): Trồng vào tháng 9 đến tháng 10, thu hoạch tháng 1 đến tháng 2. Các vùng Đồng bằng Bắc Bộ cần trồng sớm hơn để tránh thời kỳ rét đậm.
- Vụ Đông Xuân: Trồng vào tháng 11 đến tháng 12, thu hoạch tháng 4 đến tháng 5. Vụ này không phù hợp với vùng núi cao do nhiệt độ thấp.
- Vụ Xuân: Trồng vào tháng 2 đến tháng 3, thu hoạch tháng 6 đến tháng 7. Các tỉnh trung du, miền núi nên trồng từ tháng 3 trở đi, sau khi đã qua giai đoạn rét hại.
- Vụ Hè Thu: Trồng tháng 5 đến tháng 6, thu hoạch tháng 8 đến tháng 9. Miền Bắc cần chọn đất thoáng, dễ thoát nước vì đây là thời kỳ mưa bão và nhiệt độ cao.
Chọn Giống Khoai Lang Đạt Chất Lượng Và Phổ Biến
Việc chọn giống khoai lang phải căn cứ vào mục đích trồng (lấy củ, lấy lá, hay cả hai) và điều kiện thổ nhưỡng địa phương. Việt Nam hiện có khoảng 20 giống khoai khác nhau, mỗi giống có đặc tính sinh thái và chất lượng riêng.
Giống Khoai Phổ Biến Hiện Nay
Nông dân có thể lựa chọn các giống khoai mới, cho năng suất cao và được thị trường ưa chuộng. Các giống như khoai lang Nhật, khoai lang vàng, khoai lang bí, và khoai lang mật đều nổi bật nhờ năng suất, củ to, vị ngọt bở, màu sắc và hương vị hấp dẫn.
| Tên giống | Năng suất (tạ/ha) | Vùng trồng nhiều | Đặc điểm nổi bật và Ứng dụng |
|---|---|---|---|
| K51 | 250 – 300 | ĐBSH, BTB, ĐB – TB | Năng suất cao, thích ứng rộng, củ lớn, được trồng phổ biến nhất. |
| Khoai lang Nhật | 110 – 120 | ĐB, ĐBSH | Củ có vỏ tím, ruột vàng, vị ngọt bùi, thích hợp cho xuất khẩu. |
| Khoai lang Mật | 80 – 100 | Vùng đất đồi núi, Tây Nguyên | Nổi tiếng với vị ngọt đậm, khi luộc hoặc nướng có mật chảy ra. |
| Khoai lang Bí | 100 – 110 | ĐBSCL | Củ to, ruột vàng cam đậm, giàu Beta-Carotene, được dùng làm thực phẩm chức năng. |
| Hoàng Long | 80 – 100 | ĐBSH, ĐB | Dễ trồng, củ có màu vàng nhạt, chất lượng ăn ngon. |
Tại Việt Nam có khoảng 20 giống khoai lang khác nhau được canh tác
Phân Tích Đặc Điểm Giống
- Khoai lang Nhật: Đây là giống có giá trị kinh tế cao, củ đều và đẹp. Cần chú trọng kỹ thuật làm đất tơi xốp để tránh củ bị biến dạng.
- Khoai lang Mật: Giống này yêu cầu đất thoát nước tốt và khí hậu mát mẻ. Chất lượng củ phụ thuộc nhiều vào thời điểm thu hoạch.
Chuẩn Bị Giống Gieo Trồng
Khoai lang có thể được trồng bằng dây (hom) hoặc bằng củ (để phục hồi giống). Mỗi phương pháp có kỹ thuật chuẩn bị khác nhau nhằm đảm bảo cây con khỏe mạnh, không sâu bệnh.
Trồng Bằng Dây (Hom Giống)
Trước khi cắt dây khoảng 7 đến 10 ngày, không được bón phân đạm. Thay vào đó, nên bón hoặc tưới nước phân lân/kali để tăng sức sống. Độ ẩm đất không được duy trì quá 70%. Cần lựa chọn dây khoai lang bánh tẻ, cứng cáp, không rễ phụ và không có dấu hiệu sâu bệnh.
- Cách cắt dây: Cắt vào buổi chiều tối mát mẻ, trời không mưa. Cẩn thận tránh làm cây bị gãy dập. Mỗi dây chỉ nên lấy đoạn 1 và đoạn 2, mỗi đoạn có từ 5 đến 8 đốt (lóng thân) là tốt nhất. Chiều dài đoạn hom cắt từ 25 đến 35cm.
- Xử lý hom: Hom giống nên được xử lý bằng dung dịch diệt nấm/khuẩn nhẹ trước khi trồng để loại bỏ mầm bệnh tiềm ẩn, đặc biệt là các bệnh lây truyền qua hom.
Dây khoai lang làm giống có thân cứng cáp và lá tươi tốt
Trồng Bằng Củ (Phục Hồi Giống)
Khoai lang thụ phấn chéo và dễ thoái hóa giống sau 3 đến 4 năm trồng bằng dây. Do đó, việc trồng lại bằng củ giúp phục hồi sức sống và năng suất của giống.
- Chọn củ giống: Củ cần có vỏ nhẵn mịn, đúng màu giống, không bị ghẻ, sâu bệnh. Kích thước củ trung bình. Sau khi chọn, củ được để nơi thoáng mát, có ánh sáng tán xạ để kích thích nảy mầm.
- Nhân dây giống: Củ giống được trồng trên luống đất ẩm, cát pha. Khi mầm cây mọc cao 35 đến 40cm, tiến hành cắt lấy dây để nhân giống ra ruộng lớn. Mỗi củ có thể thu được 3 đến 4 đợt dây giống chất lượng.
Kỹ Thuật Trồng Khoai Lang Chuẩn Nông Nghiệp Hiện Đại
Kỹ thuật trồng quyết định trực tiếp đến hình dạng củ và năng suất thu hoạch. Quy trình từ làm đất, lên luống đến phương pháp đặt dây phải được thực hiện chính xác và khoa học.
Kỹ Thuật Làm Đất Chuyên Sâu
Làm đất là bước nền tảng, tạo điều kiện cho bộ rễ và củ phát triển tối đa. Đất cần được làm sâu, tơi xốp và thoáng khí.
Độ Sâu Và Độ Tơi Xốp
Luống trồng nên được đào sâu để đất thông thoáng, tạo không gian cho củ khoai. Lớp đất mặt phải được đánh tơi xốp, mịn nhằm cung cấp đủ oxy cho bộ rễ và các củ mới hình thành. Độ sâu cày xới tối thiểu nên đạt từ 25 đến 30cm.
Xử Lý Đất Theo Từng Loại
- Đất thịt/Đất vàng (Vụ Đông Xuân): Tiến hành làm ải đất nhưng phải đảm bảo duy trì độ ẩm cần thiết.
- Đất ẩm (Vụ Đông): Do vừa kết thúc mùa mưa, đất ẩm, cần làm đất ngay. Khi lên luống, đắp thêm ít đất bột khô lên trên để giảm độ ẩm bề mặt luống.
- Đất cát (Ven biển): Sau khi thu hoạch lúa, tiến hành lên luống ngay lập tức, không cần làm ải.
- Điều chỉnh pH: Nếu đất chua, cần rải vôi bột trong lần bừa đất cuối cùng. Lượng vôi khoảng 3-5kg/sào Bắc Bộ hoặc 5-7kg/sào Nam Bộ để nâng pH lên mức lý tưởng.
Làm đất trồng khoai lang cần được xới sâu và đánh tơi xốp
Tiêu Chuẩn Lên Luống Cho Khoai Lang
Kích thước và hướng luống phải được tính toán dựa trên loại đất và mùa vụ. Luống có vai trò thoát nước, giữ ẩm và cung cấp môi trường lý tưởng cho củ.
Kích Thước Luống
- Đất cát: Luống rộng 1.2 – 1.5m, cao 45 – 50cm. Dây hom cắt dài 30 – 35cm. Chiều cao lớn giúp củ phát triển dài, không bị nghẹt.
- Đất thịt nhẹ/pha cát: Luống rộng 1.2 – 1.3m, cao 30 – 45cm. Dây hom cắt ngắn hơn, khoảng 25 – 30cm.
- Mục tiêu: Luống cao giúp thoát nước tốt trong mùa mưa, đồng thời tạo lớp đất dày cho củ phát triển.
Hướng Lên Luống
Lên luống theo hướng Đông Tây là phương án tối ưu. Hướng này giúp tránh được gió mùa Đông Bắc lạnh và giảm thiểu ánh nắng nóng trực tiếp chiếu vào luống trong mùa hè, bảo vệ cây con và củ non.
Phương Pháp Trồng Dây Khoai Lang Cho Sản Lượng Cao
Có nhiều phương pháp trồng dây khoai lang như trồng nằm ngang luống, kiểu đáy thuyền, kiểu móc câu, hay dây thẳng dọc luống. Việc lựa chọn phương pháp phụ thuộc vào tập quán và điều kiện đất đai.
Phương Pháp Trồng Dây Thẳng Dọc Luống
Hầu hết các giống khoai lang đều được trồng theo cách thẳng dây dọc luống nối đuôi nhau. Phương pháp này thường cho năng suất cao nhất vì tập trung dinh dưỡng tốt hơn.
- Thời điểm trồng: Nên tiến hành trồng vào buổi chiều mát hoặc khi trời râm mát để tránh cây con bị héo.
- Kỹ thuật đặt dây: Đặt dây lang lên luống. Phần ngọn nên trồng theo hướng từ Tây sang Đông hoặc từ Tây Nam sang Đông Bắc. Chôn sâu khoảng 5-15cm. Quan trọng là chôn 2/3 hom xuống dưới đất và để lộ 1/3 hom phía trên.
- Mật độ: Khoảng cách trồng tối ưu là (100 – 130)cm x (20 – 30)cm, đạt mật độ khoảng 30.000 dây/ha. Sau khi trồng, lấp đất lên trên mặt với độ dày 5 đến 10cm.
Tiến hành trồng khoai lang bằng phương pháp thẳng dây dọc luống
So Sánh Phương Pháp
| Phương pháp | Ưu điểm | Nhược điểm | Ứng dụng |
|---|---|---|---|
| Thẳng dọc luống | Năng suất cao, củ tập trung, dễ chăm sóc. | Đòi hỏi luống phải cao và dài, tốn hom giống hơn. | Phù hợp mọi loại giống, đặc biệt là giống củ dài. |
| Đáy thuyền (uốn cong) | Giữ ẩm tốt, củ dễ phát triển. | Năng suất có thể không bằng, khó vun xới hơn. | Phù hợp đất khô hạn, giống củ tròn. |
Kỹ Thuật Chăm Sóc Khoai Lang Chi Tiết
Chăm sóc là quá trình duy trì sức sống của cây và hướng dinh dưỡng tập trung vào việc hình thành, nuôi lớn củ. Các kỹ thuật như tưới tiêu, bấm ngọn, làm cỏ và vun xới cần được thực hiện định kỳ.
Chăm Sóc Giai Đoạn Đầu
Sau khi trồng, việc thăm ruộng thường xuyên là bắt buộc. Cần lấp bổ sung đất ngay lập tức nếu thấy phần mặt luống bị thiếu đất, giúp dây nhanh bén rễ và lên chồi.
Tưới Tiêu Nước Hiệu Quả
Tưới tiêu nước là khâu vô cùng quan trọng trong kỹ thuật canh tác khoai lang. Cây thiếu nước sẽ chậm phát triển, lá héo úa, còn thừa nước sẽ khiến lá vàng và củ dễ bị thối.
- Giai đoạn 1 (Sau trồng 1 tuần): Cần tưới đủ nước để duy trì độ ẩm cao (khoảng 80%), giúp hom nhanh bén rễ.
- Giai đoạn 2 (Khoai phủ luống): Tưới nước khi đất bắt đầu khô, giữ ẩm ổn định, tránh thay đổi độ ẩm đột ngột.
- Giai đoạn 3 (Hình thành củ – 60 đến 80 ngày): Tưới nước sau khi vun cao lần thứ 2 khoảng 1 đến 2 tuần. Đây là giai đoạn củ phát triển mạnh mẽ.
Phương pháp tưới rãnh là hiệu quả nhất. Cung cấp nước vào rãnh, mức nước chỉ nên cao từ 1/3 đến 1/2 luống. Nước sẽ thấm dần vào luống, giữ cho lớp đất mặt tơi xốp, tránh rửa trôi dinh dưỡng và làm tổn thương lá. Có thể sử dụng hệ thống tưới tự động để đảm bảo độ ẩm chính xác và tiết kiệm nước.
Thường xuyên thăm ruộng sau khi trồng để đảm bảo sự phát triển của cây
Bấm Ngọn Và Làm Cỏ
- Bấm ngọn: Bấm ngọn kích thích chất dinh dưỡng tập trung vào rễ, thúc đẩy rễ củ phát triển. Tiến hành bấm ngọn lần đầu từ 20 đến 30 ngày sau khi trồng, khi thân dây đã dài 35 đến 50cm. Sau khi lá khoai phủ kín luống và sau mỗi đợt mưa, cần tiếp tục bấm ngọn. Dùng tay ngắt phần ngọn khoảng 1-2cm, giữ lại 4-5 mắt lá.
- Làm cỏ: Cỏ dại cạnh tranh ánh sáng và dinh dưỡng, tạo điều kiện cho dịch bệnh. Cần làm cỏ định kỳ, kết hợp với các đợt vun xới đất. Có thể nhặt cỏ bằng tay hoặc dùng thuốc trừ cỏ chọn lọc.
Làm cỏ sau khi trồng giúp loại bỏ tác nhân cạnh tranh dinh dưỡng với cây
Vun Xới Đất, Nhấc Dây và Tỉa Nhánh
Các kỹ thuật này nhằm mục đích giữ đất tơi xốp, ngăn chặn rễ phụ phát triển và tập trung dinh dưỡng nuôi củ chính.
Vun Xới Đất
Vun xới đất định kỳ giúp đất tơi xốp, thông thoáng, và loại bỏ cỏ dại. Điều này cung cấp oxy cho bộ củ, thúc đẩy sự phát triển của chúng.
- Lần 1 (15 – 30 ngày sau trồng): Xới sâu và vun nhẹ vào gốc cây.
- Lần 2 (45 – 60 ngày sau trồng): Xới nông hơn, vun cao và lấp kín gốc. Kết hợp vét đất ở rãnh để làm sạch cỏ. Vun cao giúp củ khoai phát triển to và đẹp.
Nhấc Dây và Tỉa Nhánh
Dây khoai lang khi bò dài trên mặt đất sẽ tạo rễ phụ bám xuống luống. Rễ phụ này hút dinh dưỡng, làm phân tán chất dinh dưỡng, khiến củ chính bị nhỏ.
- Nhấc dây: Tiến hành nhấc dây (không phải lật dây) để hạn chế rễ phụ mọc dài. Nhấc dây nhẹ nhàng, vắt dây dài theo chiều dọc luống. Cần thực hiện sau mỗi đợt mưa hoặc khi thấy rễ phụ bắt đầu hình thành.
- Tỉa nhánh: Kết hợp tỉa nhánh để kích thích ra củ nhiều, củ to đều. Chọn 1 đến 3 nhánh dài, già, sát đất để cắt tỉa. Cắt xa gốc khoảng 15 đến 20cm. Định kỳ 15-20 ngày tiến hành tỉa nhánh một lần. Sau khi tỉa nhánh, nên bón thúc phân ngay.
Quy Trình Bón Phân Đạt Chuẩn
Bón phân cần tuân thủ nguyên tắc cân đối và đúng thời điểm để cây phát triển toàn diện. Lượng phân bón cần được điều chỉnh tùy thuộc vào độ phì nhiêu của đất và giống khoai.
Bón Lót Nền Tảng
Phân bón lót chủ yếu sử dụng phân chuồng ủ hoai mục, phân xanh, rơm rạ ủ để cải tạo đất. Phân hữu cơ cần được bón trộn đều vào đất khi làm luống.
- Lượng phân hữu cơ: 10 đến 15 tấn/ha.
- Lượng phân vô cơ: Chủ yếu là phân lân (P2O5), khoảng 50 đến 60kg/ha, giúp kích thích bộ rễ phát triển mạnh mẽ.
Bón Thúc Theo Giai Đoạn
Bón thúc cung cấp dinh dưỡng chính cho sự phát triển thân lá và hình thành củ. Các loại phân sử dụng là Đạm (N) và Kali (K).
-
Tổng lượng phân bón thúc: Đạm (Urea): 30 đến 60kg/ha. Kali (K2O): 70 đến 100kg/ha.
-
Lần 1 (25 – 30 ngày sau trồng): Bón 1/3 tổng số Đạm và 1/3 Kali. Bón vào hai bên luống, cách gốc 15 đến 20cm. Sau khi bón, lấp một lớp đất nhẹ lên trên.
-
Lần 2 (45 – 60 ngày sau trồng): Bón 2/3 lượng Đạm và 2/3 lượng Kali còn lại. Xới nông đất, trộn phân, bón và vun kín gốc. Giai đoạn này rất quan trọng vì cây bắt đầu hình thành và nuôi củ.
Sử Dụng Chế Phẩm Sinh Học
Đối với các giống khoai lang có giá trị như khoai lang Nhật, khoai lang vàng, việc sử dụng chế phẩm sinh học (ví dụ: gốc EM1) giúp tăng năng suất và cải tạo đất. Chế phẩm sinh học giúp cây sinh trưởng tốt, củ đều, to, đồng thời hạn chế dịch bệnh.
- Thời kỳ bón: Trước khi xử lý đất, thời kỳ cây bắt đầu bén rễ, thời kỳ phát triển thân lá, và thời kỳ củ bắt đầu hình thành.
- Giải pháp công nghệ: Bà con nên sử dụng hệ thống châm phân dinh dưỡng tự động Nextfarm Fertikit 4G. Hệ thống này giúp tự động hóa quá trình pha và bón phân, tưới nước chính xác theo nhu cầu, điều khiển và giám sát từ xa qua điện thoại.

Phòng Trừ Sâu Bệnh Hại Khoai Lang
Phòng trừ sâu bệnh là yêu cầu bắt buộc để bảo vệ năng suất và chất lượng củ khoai. Cần áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp (IPM) để giảm thiểu việc sử dụng hóa chất.
Bệnh Bọ Hà (Cylas formicarius)
Bọ hà là loài sâu gây hại phổ biến nhất. Củ khoai bị hà tấn công thường có nhiều lỗ thủng hình tròn, bị phình to, dị dạng và có vị đắng.
- Biện pháp phòng ngừa: Chọn giống sạch bệnh, thường xuyên nhổ cỏ, xới xáo đất để ngăn bọ hà đẻ trứng. Vun cao luống, lấp kín các vết nứt trên mặt luống.
- Biện pháp sinh học: Sử dụng bẫy pheromone để dẫn dụ giới tính và diệt bọ hà trưởng thành. Thả thiên địch như kiến, nhện, bọ chân chạy.
- Biện pháp hóa học: Nếu ruộng bị nhiễm nặng, luân canh với cây trồng khác. Có thể sử dụng thuốc Vicarp 95BHN hoặc Padan 95SP để phun xịt định kỳ 10 ngày/lần.
Củ khoai bị bọ hà tấn công thường có các lỗ tròn và bị biến dạng
Sâu Đục Dây (Omphisa anastomosalis)
Sâu đục dây chui vào cuống củ và làm thân phình to, bị lignin hóa ở gốc. Sâu đục dây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất trong thời kỳ hình thành củ.
- Phòng trừ: Áp dụng các biện pháp phòng tránh giống như bọ hà. Khi phát hiện dây bị đục, cần lấp đất và lấp kín kẽ nứt ngay để ngăn chặn sâu di chuyển và chui lên.
Bệnh sâu đục dây khoai lang gây tổn thương nặng cho thân cây
Các Bệnh Khác Và Quản Lý Dịch Hại
- Bệnh Thối đen (Black Rot): Tạo thành vết thối lồi lõm ở gốc dây và củ, có mùi giống đường lên men. Cần luân canh ít nhất hai năm với cây trồng không phải ký chủ của bệnh.
- Bệnh đốm lá (Leaf Spot) và Rỉ sắt (Rust): Xảy ra khi độ ẩm cao. Cần tỉa bớt lá già, tạo độ thông thoáng. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có hoạt chất chống nấm khi cần thiết.
- Quản lý tổng hợp: Việc quản lý dịch hại phải tích hợp cả biện pháp vật lý, sinh học và hóa học. Ưu tiên sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học để đảm bảo an toàn nông sản.
Quy Trình Thu Hoạch Và Bảo Quản Củ Khoai Lang
Thu hoạch đúng thời điểm và bảo quản hợp lý sẽ giúp củ khoai lang đạt chất lượng cao nhất. Thu hoạch sai thời điểm có thể làm giảm độ ngọt và khả năng bảo quản.
Dấu Hiệu Và Thời Điểm Thu Hoạch
Thời gian thu hoạch cần dựa vào đặc điểm cụ thể của từng giống khoai. Thu hoạch quá sớm củ sẽ không ngọt, còn thu hoạch quá muộn sẽ làm giảm năng suất và chất lượng.
- Dấu hiệu nhận biết: Thân và lá bắt đầu chuyển vàng, rụng nhiều. Củ có nhựa đặc, màu đen, mau khô khi cắt.
- Thời điểm thu: Thu hoạch khi trời nắng ráo, đất khô. Tránh thu hoạch sau khi mưa vì đất ẩm khiến củ dễ bị trầy xước và thối.
Kỹ Thuật Thu Hoạch Và Xử Lý Củ
- Thu hoạch: Có thể dùng thuổng, cuốc hoặc máy thu hoạch chuyên dụng. Cần thu hoạch cẩn thận, tránh làm trầy xước hoặc dập nát củ. Tổn thương vật lý là nguyên nhân chính dẫn đến thối rữa trong quá trình bảo quản.
- Phơi và làm sạch: Sau khi thu, củ cần được phơi khô nhanh chóng. Loại bỏ đất bám trên củ, nhưng không rửa nước, sau đó phân loại kích cỡ.
Thu hoạch khoai lang đúng thời điểm sẽ đảm bảo chất lượng và năng suất
Bảo Quản Sau Thu Hoạch
Củ khoai lang dễ nảy mầm và hư hỏng. Do đó, cần bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Xử lý vết thương (Curing): Đây là bước quan trọng để kéo dài thời gian bảo quản. Đặt củ khoai lang ở nhiệt độ 30-32°C và độ ẩm 90-95% trong 4-7 ngày. Điều kiện này giúp các vết thương nhỏ trên vỏ củ tự lành lại, tạo thành lớp vỏ bảo vệ, chống lại sự xâm nhập của nấm mốc và vi khuẩn.
Việc áp dụng đồng bộ các kỹ thuật làm đất, chọn giống và chăm sóc theo hướng chuyên sâu là chìa khóa để bà con nông dân tối ưu hóa sản lượng khoai lang. Nắm vững quy trình từ khâu chuẩn bị đến khâu phòng trừ sâu bệnh sẽ đảm bảo củ khoai đạt chất lượng cao, mang lại giá trị kinh tế bền vững. Đây chính là nền tảng cho sự phát triển nông nghiệp hiện đại.

Anh Vũ là cộng tác viên nội dung tại Vũ Garden, xuất thân từ lĩnh vực nông lâm và có nhiều năm gắn bó với công việc trồng trọt, cải tạo đất và chăm sóc các giống cây hoa, cây cảnh. Nhờ kinh nghiệm thực tế từ vườn, Anh Vũ mang đến những bài viết gần gũi, dễ hiểu nhưng giàu giá trị ứng dụng, giúp người mới chơi cây có thể tự tin bắt đầu và chăm cây đúng kỹ thuật.
